5 września 1939 r. Potyczka plutonu polskiej kawalerii z czołowym oddziałem niemieckiej 2 Dywizji Lekkiej w Mogiłach

 

Dzień wcześniej, po przegranej bitwie pod Szczekocinami, Krakowska Brygada Kawalerii wycofała się do Pińczowa. Niemcy ruszyli wszystkimi siłami na wschód dwoma trasami: jedną w kierunku Jędrzejowa, a drugą na Sędziszów. Niewielkie polskie oddziały opóźniające marsz niemieckiej 2 Dywizji Lekkiej stawiały opór, ale po krótkiej walce odrywały się od nieprzyjaciela i wycofywały się na wschód, w stronę Wisły. Ostatni polski oddział opóźniający marsz niemieckiej kolumny liczącej około 100 czołgów i samochodów pancernych opuścił Jędrzejów 5 września o godz. 7.00, następnie przemieścił się on na koniach i rowerach do Mogił.

Jeńcy polscy prowadzeni przez żołnierzy niemieckich w rejonie Jędrzejowa

W bliżej nieznanym miejscu na szosie Jasionna – Jędrzejów pluton wojska polskiego powstrzymał szpicę armii niemieckiej, przy tym został rozbity jeden czołg niemiecki i zabito trzech Niemców – tak odnotowano w ankiecie archiwalnej sporządzonej tuż po zakończeniu II wojny światowej. Potyczka wojny obronnej 1939 r. miała miejsce prawdopodobnie w Mogiłach, 5 września między godziną 7.00. a 14.00 (o godz. 15.00 zauważono zgrupowanie czołgów niemieckich na postoju w Motkowicach), pluton wojska polskiego należał do 8 pułku ułanów im. Księcia Józefa Poniatowskiego, stacjonującego w Rakowicach pod Krakowem.

Część kolumny niemieckiej 2 Dywizji Lekkiej przed wymarszem w kierunku Jasionny, 5 wrzesnia 1939 r.
Samochody pancerne 2 dywizji lekkiej na rynku w Jędrzejowie, 5 wrzesnia 1939 r.

Po zniszczeniu niemieckiego czołgu polscy ułani odjechali do Kij i tam ponownie stawili krótki opór niemieckiemu najeźdźcy, po czym odeszli do Stawian. Mieli ze sobą działko przeciwpancerne, albo karabin przeciwpancerny. Dla Kij skończyło się to morderczym bombardowaniem i zniszczeniem 70% miejscowości. W przypadku Mogił i Jasionny możemy mówić o cudownym ocaleniu tych osad, które nie zostały spalone przez Niemców.

Ruchy wojsk polskich w rejonie Jędrzejowa 4-5 września 1939 r.
Niemiecka 2 Dywizja Lekka w natarciu 5-6 IX 1939 r.

Potyczka pod Mogiłami była jedynym miejscem stawienia oporu podczas wojny obronnej 1939 r. przez wojsko polskie na terenie dzisiejszej gminy Jędrzejów.

Jeńcy polscy w budynku Słodowni obok dworca PKP
Przewijanie do góry